تحلیل و ارزیابی تأثیرپذیری مؤلفه‌های رواناب از کاربرد سطوح مختلف پلی‌آکریل‌آمید

حزباوی, زینب; صادقی, سید حمیدرضا; یونسی, حبیب‌اله

تحلیل و ارزیابی تأثیرپذیری مؤلفه‌های رواناب از کاربرد سطوح مختلف پلی‌آکریل‌آمید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ ایران

² استاد گروه مهندسی آبخیزداری؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ ایران

³ دانشیار گروه محیط زیست؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی الگوی تغییرات مؤلفه‌های رواناب از جمله میزان رواناب در طول مدت زمان بارندگی، مجموع رواناب خروجی از سطح مطالعاتی، زمان شروع و خاتمه رواناب و حتی میزان رواناب در گام‌های زمانی مختلف متأثر از پلی‌آکریل‌آمید (PAM) در آزمایشگاه شبیه‌ساز باران و فرسایش انجام گرفت. در این پژوهش، از سه کرت کوچک مکعبی به ابعاد 5/0 متر و حجم کلی 125/0 متر مکعب و با شیب 20 درصد استفاده شد. تیمارهای پژوهش شامل تیمار شاهد و هفت تیمار با مقادیر 4/0، 6/0، 1، 2، 3، 4 و 6 گرم در متر مربع از PAM بوده است. نتایج پژوهش بیانگر کاهش غیرمعنی‌دار (49/0=P) میزان رواناب تیمارهای مختلف PAM بود. همچنین کاهش مقدار رواناب در تیمارهای با مقادیر مختلف PAM از روند خاصی تبعیت نکرد. افزون بر این، بیشترین کاهش مجموع رواناب به‌ترتیب در تیمارهای 2، 6 و 1 گرم در متر مربع اتفاق افتاد. زمان شروع رواناب با افزایش مقدار PAM تا دو گرم در متر مربع، افزایش و زمان خاتمه رواناب با افزایش مقدار PAM تا یک گرم در متر مربع، کاهش یافته است. همچنین با ارزیابی مقدار رواناب در گام‌های زمانی مشترک به‌طور جداگانه مشاهده شد که استفاده از PAM در مهار رواناب در تمام گام‌ها بهجز گام زمانی اول و سوم اختلافی معنی‌دار (12/0<P) ندارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22517480.1391.2.2.1.8

عنوان مقاله [English]

Analysis and assessing effectability of runoff components from different levels of polyacrylamide

نویسندگان [English]

Zeinab Hazbavi ¹
Seyed Hamid Reza Sadeghi ²
Habibollah Younesi ³

¹ M.Sc. student of Watershed Management Engineering Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Iran

² Professor, Department of Watershed Management Engineering, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Iran

³ Associate Professor, Department of Environment Sceince, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Iran, Tehran

چکیده [English]

This study was performed to investigate the effect of Polyacrylamide (PAM) on pattern of variation of runoff components consist of the amount of runoff during rainfall, cumulative runoff, the runoff commencement and cessation time and runoff amount at different time steps. The experiments were taken place in Soil Erosion and Rainfall Simulation Laboratory. In this study, three small cubic plots with dimensions of 0.5 m, total volume of 0.125 m³ and having 20% slope were used. The conducted experimental treatments were consisted of 0 (control), 0.4, 0.6, 1, 2, 3, 4 and 6 g PAM/m². The results indicated that the PAM-treated plots had no significant reducing influence on runoff amounts (P=0.49). The reduction of runoff amount at different levels of PAM had also no specific trends. In addition, the maximum reduction in total runoff occurred in treatments 2, 6 and 1 g PAM/m², respectively. The runoff commencement time was increased by increasing the amount of PAM to 2 g/m² and runoff cessation time was decreased due to increasing amount of PAM level to 1 g m^-2, respectively. The assessment of runoff amount in common time steps of different treatments also revealed that the different amount of PAMs had no significant effect (P > 0.12) on runoff control in all steps except the first and third time steps.

کلیدواژه‌ها [English]