توسعه سیاست جیره‌بندی بهره‌برداری از مخزن چندمنظوره در شرایط محدودیت منابع آب با استفاده از مدل MODSIM 8.1

رزاقی, پری ناز; بابازاده, حسین; شوریان, مجتبی

توسعه سیاست جیره‌بندی بهره‌برداری از مخزن چندمنظوره در شرایط محدودیت منابع آب با استفاده از مدل MODSIM 8.1

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم وتحقیقات تهران؛ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی؛ گروه مهندسی آب؛ تهران؛ ایران

² استادیار؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران؛ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی؛ گروه مهندسی آب؛ تهران؛ ایران

³ استادیار؛ دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباسپور)؛ گروه علوم و مهندسی آب؛ تهران؛ ایران

چکیده

توزیع نامناسب بارندگی در بسیاری از نقاط کشور باعث شده است تا تامین مطمئن آب از طریق ذخیره‌سازی انجام شود. در سال‌های اخیر احداث سدهای مخزنی بزرگ برای ذخیره‌ آب گسترش یافته است. احداث این مخازن ضمن تحمیل هزینه‌های گزاف، مسائل زیست‌محیطی متعددی را نیز به همراه داشته است. وقوع خشکسالی‌های متوالی باعث شده است تا سیاست جیره‌بندی آب بیش از پیش مورد توجه بهره‌برداران مخازن قرار گیرد. هدف این تحقیق توسعه و اعمال سیاست جیره‌بندی برای کاهش تنش‌های شدید در دوره‌های خشکسالی از طریق ذخیره‌سازی در ماه‌های قبل از تنش می‌باشد. بدین منظور، سد مخزنی نمرود و زیرحوضه پایین‌دست آن با استفاده از مدل MODSIM8.1 شبیه‌سازی شد. پس از واسنجی مدل، الگوریتم جیره‌بندی توسعه داده شده در محیط داخلی مدل کدنویسی شد و مدل برای دو حالت با و بدون جیره‌بندی اجرا گردید. شاخص‌های درصد تامین، اعتمادپذیری، آسیب‌پذیری، برگشت‌پذیری و پایداری سیستم برای دو حالت محاسبه شد. نتایج نشان داد که اعمال سیاست جیره‌بندی بر اساس الگوریتم توسعه یافته باعث تعدیل تنش‌های شدید و توزیع یکنواخت آن در دوره‌ بهره‌برداری می‌گردد. با اعمال سیاست جیره‌بندی، شاخص‌های اعتمادپذیری و پایداری سیستم به ترتیب به میزان 10 و 7 درصد افزایش می‌یابد و شاخص‌های آسیب‌پذیری و سرعت برگشت‌پذیری 18 و 9 درصد کاهش می‌یابد که نشان از بهبود این شاخص‌ها در شرایط اعمال سیاست جیره‌بندی در سیستم دارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22517480.1392.3.2.2.6

عنوان مقاله [English]

Development of multi-purpose reservoir operation hedging rule in water resources shortage conditions using MODSIM8.1

نویسندگان [English]

Parinaz Razaghi ¹
Hossein Babazadeh ²
Mojtaba Shourian ³

¹ M.Sc. Graduated, Department of Water Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Water Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Water Science and Engineering, Water and Power University of Technology (Shahid Abbaspour), Tehran, Iran

چکیده [English]

Uneven distribution of precipitation in many arid and semi- arid regions like Iran, has led to water reserved for a reliable supply. Recently, large dam construction is more extended for water storage. Construction of the reservoir, while the high costs, it also has many environmental problems. Consecutive drought events have led to hedging rules is more considered by reservoirs operators. This study aimed to develop hedging policies for reducing stress during drought years through the water store before stress period. Therefore, Namroud storage dam river system was simulated using the MODSIM8.1. After the calibration, hedging rule algorithm was coded in the model and it was run with and without hedging implementation. The system operation indices such as satisfaction, reliability, vulnerability, resiliency and sustainability of the system were calculated for two states. The results were shown that the developed hedging rule algorithm cause adjustment the big stress and uniformity distributed in operation period. With hedging rule implementation, reliability and system sustainability indices were increased 10 and 7 percent, respectively, and vulnerability and resiliency indices were decreased 18 and 9 percent respectively. These results were shown the indices were improved under hedging rule.

کلیدواژه‌ها [English]